محاسبه طول و ژیزمان یک امتداد از اصول اولیه محاسبات در نقشه برداری محسوب میشود.درصورتی که از معلوماتی استفاده کنیم که در سیستم جهانی اندازه گیری شده باشد ، زاویه حاصل از محاسبات  آزیموت است. اگر از معلومات محلی برای تعیین زاویه استفاده کنیم ، زاویه حاصل ژیزمان است. روش محاسبه ی این دو زاویه شبیه به هم است.

 (ژیزمان) G :  زاویه افقی که یک امتداد با شمال شبکه محل می سازد ژیزمان نام دارد . شروع زاویه از شمال شبکه و در جهت حرکت عقربه های ساعت است.(از صفر تا 360 درجه) اگر زاویه به صورت ساعتگرد باشد مثبت است.اگر پادساعتگرد باشد منفی است.

زاویه حامل :  کوچکترین زاویه ای است که هر امتداد با شمال شبکه ( محور yها) می سازد .

شمال شبکه (N) :  به طور فرض  امتداد محور y را شمال شبکه (N)در نظر می گیریم.

تعیین ربع مختصاتی: ابتدا مقدار Δy , Δx امتداد مورد نظر محاسبه مب کنبم . با توجه به علامت y , x در ربع های مختصات،تعیین می شود.

برای محاسبه زاویه حامل از رابطه زیر استفاده میکنیم.و با توجه به ربع به صورت استاندارد نقشه برداری نوشته می شود.

با توجه به ربع و زاویه حامل ژیزمان امتداد محاسبه می شود.

 1.ربع اول:  (GAB=VAB)

 2.ربع دوم: (GAB= 180-V)

3.ربع سوم:(GAB=180+V)

 4.ربع چهارم:(GAB=360-V)

محاسبه ژیزمان معکوس :

اگر ژیزمان امتداد AB معلوم باشد فرض میشود (G-AB)  معکوس آن را به صورت BA خوانده و به شکل(G-BA)مینویسیم.  مقدار آن از رابطه زیر به دست می آید :

در این رابطه چنانچه (G-BA) کوچکتر از °۱۸۰ باشد علامتش + و اگر (G-AB) مساوی و یا بزرگتر از °۱۸۰ باشد علامتش – است.

ژیزمان معکوس با توجه به گفته های بالا از فرمول زیر محاسبه میشود

اگر  G-BA>180 :

اگر G-BA<180 :

پایان.

نویسنده :حنانه فراهانی