مفاهیم و تعاریف اولیه در نقشه برداری

نقشه برداری علم و تکنیک تعیین دقیق موقعیت سه بعدی نقاط روی سطح زمین میباشد که هدف آن انجام مشاهداتی
نظیر اندازه گیری طول و زاویه بین نقاط مذکور برای تهیه نقشه است، به عبارت دیگر
نقشه برداری عبارتست از علم و فن، نمایش عوارض زمین روی کاغذ و پیاده کردن طرح های ایجاد شده در روی نقشه به روی زمین.

شاخه های مختلف مهندسی نقشه برداری

ژئودزی :

ژئودزی در نقشه برداری به عنوان علم اندازه گیری شکل، اندازه، ابعاد و هندسه زمین و عوامل فیزیکی تاثیر گذارنده بر آن از جمله علومی است
که میتواند نقش بسزائی را در اطلاع رسانی از وقوع سوانح، مشخص نمودن میزان خطر و ریسک مناطق مختلف زمین ایفا کند.
از جمله توانایی های این علم میتوان به تعیین تنش پوسته، کسب اطلاع از ساختار های درونی زمین، مطالعه جریان های دریایی
تغییرات سطح آب دریاها به کمک مشاهدات نجومی، دریایی، ماهواره ای، زمینی و هوایی یاد کرد.

نجوم :

هدف آن در نقشه برداری تعیین مختصات نقاط به کمک ستارگان میباشد.
اما امروزه با گسترش شبکه های ماهواره ای مانند GPS، تعیین مختصات نقاط به کمک ماهواره ها طی 24 ساعت شبانه روز
و در هر شرایط آب و هوایی میسر شده است.
حتی میتوان گفت عملیات تعیین موقعیت توسط GPS در شب دقیق تر از روز میباشد.

کارتوگرافی :

کارتوگرافی در نقشه برداری به علوم و فنونی که در تهیه و چاپ نقشه دلالت دارد، گفته میشود
که شامل نحوه پیاده کردن برداشت ها بر روی صفحه کاغذ و همچنین چاپ و تکثیر نقشه ها میباشد.
به طور کلی دو تعریف از کارتوگرافی بیان میشود :

• کارتوگرافی عام
• کارتوگرافی خاص

سیستم اطلاعات جغرافیایی :

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مجموعه ای است از سخت افزار، نرم افزار، متخصصین، داده ها و مدل ها که جهت اخذ،
ذخیره سازی، بازیابی، به هنگام سازی، پردازش، تجزیه و تحلیل، انتقال و نمایش داده های مکان مرجع شده، جهت
حمایت از تصمیم گیری برای حل یک مشکل به کار میرود.

فتوگرامتری :

فتوگرامتری در نقشه برداری به علم و فن و هنر جمع آوری اطلاعات مورد اطمینان (از طریق ثبت و تفسیر امواج الکترومغناطیسی) از روی
عکس های گرفته شده (بدون ارتباط و تماس مستقیم با اشیاء) به صورت قیاسی یا رقومی از اشیاء و محیط اطراف انها
در یک سیستم مبنای مشخص اطلاق میگردد.

ژئودزی دریایی (هیدروگرافی) :

هیدروگرافی در تهیه نقشه ها و چارتهای دریایی، تعیین موقعیت و هدایت عملیات، نصب سکوهای نفتی
هدایت لوله گذاری در دریا، مدل سازی جزر و مدی و مشاهده تغییرات آبهای جهان کاربرد دارد.

سنجش از دور :

هدف سنجش از دور در نقشه برداری، تهیه تصاویر مناطق وسیع زمین به کمک ماهواره ها در باند های مختلف طیفی
و تبدیل آنها به نقشه های موضوعی میباشد.

ژئودزی فضایی :

از اهداف ژئودزی فضایی در نقشه برداری میتوان به طراحی مدار ماهواره ها، هدایت پروسه در مدار قرارگیری ماهواره ها
تعیین موقعیت ماهواره در مدار و غیره اشاره نمود.

گرداورنده : مهرنوش لشگری